Το success story της Μαργαρίτας Αρβανίτη-sensei | Γνωρίστε τις καθηγήτριές μας

Το Κέντρο Ιαπωνικών Σπουδών είναι υπερήφανο για τους συνεργάτες-καθηγητές του. Είναι αλήθεια ότι πολλοί Ιάπωνες πέρασαν από το Κέντρο. Ήταν όλοι ξεχωριστοί! Με επάρκεια προσόντων, με υψηλού επιπέδου διαπιστεύσεις, με πλούσια βιογραφικά και εμπειρία στη διδασκαλία της ιαπωνικής γλώσσας. Τα τελευταία χρόνια οι συνεργασίες του Κέντρου περιορίστηκαν σε μόνιμες, προκειμένου να καλύψουν και τις απαιτήσεις του Υπουργείου Παιδείας, που απαιτεί Ελληνομάθεια για να δώσει την πολυπόθητη άδεια διδασκαλίας σε καθηγήτριες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στόχος του Κέντρου ήταν να βγάλει και μια Ελληνίδα καθηγήτρια Ιαπωνικών, όπως γίνεται και με άλλες ξένες γλώσσες. Ο στόχος γρήγορα πραγματοποιήθηκε στο πρόσωπο της Μαργαρίτας, η οποία ήταν ξεχωριστή μαθήτρια. Αγαπούσε τη γλώσσα, αγαπούσε την κουλτούρα της Ιαπωνίας, μελετούσε και γοητευόταν με ό,τι είχε σχέση με τη Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου. Γρήγορα οι γνώσεις της έφτασαν στο ανώτατο γλωσσικό επίπεδο, το Ν1, αντίστοιχου του Proficiency των Αγγλικών.

Με τη βοήθεια του Japan Foundation, του Ιαπωνικού Οργανισμού που έχει αναλάβει την προώθηση της ιαπωνικής γλώσσας στο εξωτερικό, η Μαργαρίτα πήρε υποτροφία και ολοκλήρωσε τις σπουδές της στην Ιαπωνία. Γύρισε μια φωτισμένη καθηγήτρια ικανή να βοηθήσει, ιδιαίτερα τα πιο μικρά παιδιά, γνωρίζοντας και τις δυο γλώσσες, τις ιδιαιτερότητές τους και όλα τα μικρά μυστικά που συνθέτουν τη γνώση μιας ξένης γλώσσας στο ξεκίνημά της.

Σήμερα η Μαργαρίτα είναι κοντά μας, να μας διηγηθεί η ίδια το ταξίδι της στην ιαπωνική γλώσσα.

-Γεια σου Μαργαρίτα! Για όσους δεν σε έχουν γνωρίσει στην τάξη, πες λίγα λόγια για εσένα.

-Γεια σας, λέγομαι Αρβανίτη Μαργαρίτα και είμαι 29 ετών με καταγωγή από την Αθήνα. Μεγάλη μου αγάπη είναι τα Ιαπωνικά, τα οποία διδάσκω από το 2017, ενώ στον ελεύθερο χρόνο μου ακούω μουσική και βλέπω ξένες ταινίες ή σειρές.

-Ας γυρίσουμε λίγο τον χρόνο πίσω. Πώς γνώρισες την ιαπωνική γλώσσα; Είχες κάποια επιρροή από το σπίτι, ή γνώρισες τα Ιαπωνικά τυχαία από κάποιο anime ή παιχνίδι;

-Η πρώτη μου επαφή με τα Ιαπωνικά ήταν σε ηλικία 11-12 ετών όταν έτυχε να παρακολουθήσω μία anime ταινία, η οποία λέγεται Final Fantasy VII: Advent Children. Η πρώτη μου εντύπωση για την ιαπωνική γλώσσα ήταν ότι είναι εύηχη και αρμονική. Η ταινία αυτή είχε γίνει η αγαπημένη μου με αποτέλεσμα να τη βλέπω επανειλημμένα και κάθε φορά να μου αρέσει η γλώσσα ακόμη πιο πολύ. Το επόμενο βήμα ήταν να ακούσω τη μουσική που είχαν γράψει κάποιοι από τους voice actors της ταινίας και σιγά-σιγά να αρχίσω να ακούω διάφορα συγκροτήματα της Ιαπωνίας, αλλά και να βλέπω σειρές και ταινίες.

-Πώς αποφάσισες να ξεκινήσεις Ιαπωνικά; Τι σου έδωσε κίνητρο να φτάσεις στο επίπεδο να μπορείς να τα διδάξεις και πόσο χρόνο σου πήρε; Υπήρχε κάτι που σε δυσκόλεψε, και αν ναι, πώς το αντιμετώπισες;

-Όπως ανέφερα, άκουγα καθημερινά Ιαπωνικά μέσω των τραγουδιών ή των σειρών που έβλεπα και ήταν μία γλώσσα που την είχα αγαπήσει πολύ. Παράλληλα είχα γοητευτεί και από την ιαπωνική κουλτούρα, την οποία είχα αρχίσει να γνωρίζω σιγά-σιγά και να διαπιστώνω πόσο διαφορετική ήταν από την ελληνική. Έτσι αποφάσισα να μάθω Ιαπωνικά.

Μου πήρε λίγο παραπάνω από 8 χρόνια για να πάρω το ανώτατο πτυχίο και να διδάξω. Το μεγαλύτερό μου κίνητρο δεν ήταν άλλο από την αγάπη μου για τη γλώσσα και την επιθυμία μου – όχι μόνο να πάρω το πτυχίο – αλλά να μάθω ουσιαστικά τη γλώσσα. Για παράδειγμα, όταν έκανα λάθη, δεν στενοχωριόμουν για τον κακό βαθμό, αλλά γιατί δεν είχα μπορέσει να χρησιμοποιήσω σωστά τη γλώσσα. Αυτή η σκέψη μου έδινε μεγαλύτερο κίνητρο για να προσπαθήσω να διορθώσω τις αδυναμίες μου.

Σίγουρα, αντιμετωπίζεις δυσκολίες όταν μαθαίνεις μία ξένη γλώσσα. Ο κάθε λαός έχει τη δικιά του κουλτούρα και τρόπο σκέψης, κάτι το οποίο αντικατοπτρίζεται και στη γλώσσα του. Ο τρόπος έκφρασης διαφέρει από γλώσσα σε γλώσσα και έπρεπε να παραμερίσω τον ελληνικό τρόπο σκέψης και να προσπαθήσω να σκέφτομαι στα Ιαπωνικά. Κάτι άλλο που με είχε δυσκολέψει προσωπικά ήταν το λεξιλόγιο, καθώς οι ιαπωνικές λέξεις δεν έχουν κοινή ρίζα με κάποιες ευρωπαϊκές που μας είναι πιο οικείες. Ο τρόπος που ακόμα και τώρα μαθαίνω λεξιλόγιο είναι να γράφω τις νέες λέξεις με τη σημασία τους σε ένα τετράδιο, να τις διαβάζω και να τις επαναλαμβάνω συχνά, ώστε να μην τις ξεχνώ. Κάθε φορά που διάβαζα τις καινούριες λέξεις του μαθήματος, έκανα επανάληψη και στο λεξιλόγιο των προηγούμενων 2-3 μαθημάτων. Πολύ σημαντική θεωρώ ότι είναι και η εξοικείωση με τα Ιαπωνικά εκτός της τάξης. Οι ιαπωνικές ταινίες με βοήθησαν πάρα πολύ στο να μάθω νέες λέξεις και εκφράσεις, αλλά και να αντιληφθώ σε ποιες περιστάσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν.

-Ως μαθήτρια του Κέντρου Ιαπωνικών Σπουδών, είχες την ευκαιρία να συνεχίσεις ένα μέρος των σπουδών σου στην Ιαπωνία. Πόσο καιρό έμεινες εκεί; Πώς ήταν η εμπειρία σου;

-Είμαι ευγνώμων στο Κέντρο Ιαπωνικών Σπουδών και στο Japan Foundation που μου έδωσαν την ευκαιρία να σπουδάσω στην Ιαπωνία και να ζήσω μία μοναδική εμπειρία που δεν θα ξεχάσω ποτέ στη ζωή μου. Στην Ιαπωνία έμεινα έναν χρόνο και κατά τη διαμονή μου εκεί είχα την ευκαιρία να γνωρίσω συναδέλφους όχι μόνο από την Ιαπωνία, αλλά και από ολόκληρο τον κόσμο, να εμπλουτίσω τις γνώσεις μου, να μάθω ποικίλους τρόπος διδασκαλίας, να ταξιδέψω σε διάφορα μέρη της Ιαπωνίας όπως Tokyo, Kyoto, Nara, Nikkou, Sapporo, και να ζήσω από κοντά την ιαπωνική κουλτούρα.

-Υπάρχει κάτι ιδιαίτερα αξιοσημείωτο που σου συνέβη εκεί; Κάτι που δεν θα ξεχάσεις, που σου φάνηκε αστείο ή απροσδόκητο;

-Είναι τόσες πολλές οι εμπειρίες που έζησα και θυμάμαι, όπως η συμμετοχή μου σε παραδοσιακή τελετή τσαγιού ή στην παρασκευή mochi. Επίσης, είχα την ευκαιρία να δοκιμάσω yukata και να παίξω (με τη βοήθεια μουσικού) το παραδοσιακό ιαπωνικό όργανο shamisen.

Μοναδική εμπειρία ήταν και το ταξίδι στη Nara με τα γνωστά της φιλικά ελαφάκια να κυκλοφορούν παντού. Μόλις καταλάβαιναν ότι είχα αγοράσει senbei, δηλαδή τροφή που μοιάζει με κρακεράκια για τα ελάφια, έρχονταν όλα μαζί προς το μέρος μου προσπαθώντας να φάνε από το χέρι μου. Ήταν απίστευτα χαριτωμένα και πολύ εξοικειωμένα με τους ανθρώπους. Εντύπωση μου έκανε ότι ενώ βρίσκονταν παντού, στο πάρκο, στο πεζοδρόμιο, ακόμα και στο δρόμο, κανείς δεν ενοχλούταν και όλοι τους φέρονταν με σεβασμό. Θεωρώ ότι θα μπορούσαμε να μάθουμε κι εμείς κάτι από αυτό.

-Τώρα, ας περάσουμε στο σήμερα. Πώς είναι μια συνηθισμένη μέρα στην τάξη σου;

-Αφού χαιρετήσουμε ο ένας τον άλλο, συνήθως μιλάμε για το πώς πέρασε η προηγούμενη ημέρα, εβδομάδα ή Σαββατοκύριακο και εάν οι μαθητές έκαναν κάτι το ιδιαίτερο. Προσπαθούμε οι συζητήσεις αυτές να γίνονται στα Ιαπωνικά για να έχουν οι μαθητές μας την ευκαιρία να μιλήσουν και να εφαρμόσουν πρακτικά τη γλώσσα που μαθαίνουν. Στη συνέχεια, επαναλαμβάνουμε ότι είχαμε κάνει στο προηγούμενο μάθημα και λύνουμε όποιες απορίες μπορεί να προέκυψαν. Έπειτα προχωράμε στη νέα ύλη. Κάποιες φορές υπάρχουν μαθήματα που επιμένουμε στις επαναλήψεις.

-Ποιοι είναι οι βασικοί λόγοι που μαθαίνουν Ιαπωνικά οι μαθητές σου; Τι θα έλεγες σε κάποιον που θέλει να ξεκινήσει, αλλά διστάζει ή θεωρεί πως δεν προλαβαίνει;

-Πολλοί μαθητές, κυρίως έφηβοι, επιλέγουν να μάθουν Ιαπωνικά ελκυόμενοι από τα anime. Τα anime είναι ιδιαίτερα διαδεδομένα παγκοσμίως και πολλές φορές μέσω αυτών γίνεται και η πρώτη επαφή των μαθητών με τα Ιαπωνικά και έτσι δημιουργείται ενδιαφέρον για τη γλώσσα και την κουλτούρα της Ιαπωνίας. Οι μεγαλύτεροι, οι φοιτητές, μάλιστα αυτοί των θετικών και οικονομικών επιστημών, συνήθως στοχεύουν σε υποτροφίες και μεταπτυχιακές σπουδές στην Ιαπωνία, η οποία είναι αδιαμφησβήτητα η χώρα της νέας τεχνολογίας. Υπάρχουν όμως και μαθητές που σκοπεύουν να σπουδάσουν στην Ιαπωνία.

Έχουμε επίσης και τους επαγγελματίες του τουριστικού, οικονομικού και εμπορικού τομέα, που αναζητούν συνεργασίες με ιαπωνικές εταιρείες οι οποίες θεωρούνται αξιόπιστες γιατί βασίζονται σε αρχές που λίγοι λαοί υπηρετούν σήμερα. Υπάρχουν και κάποιοι που στοχεύουν στο να εργαστούν στην Ιαπωνία. Κάποτε είχαμε και διπλωμάτες…

Δεν θα πω ότι τα Ιαπωνικά είναι μια εύκολη γλώσσα. Όπως όλες οι γλώσσες, απαιτεί προσπάθεια και χρόνο. Μέσω αυτής όμως, μπορούμε να γνωρίσουμε μια πολύ ενδιαφέρουσα χώρα, με κουλτούρα, τεχνολογική ανάπτυξη, οργάνωση και αρχές που δίνουν ένα μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα σε αυτόν που τη μαθαίνει και μάλιστα τη σπουδάζει.

Η συμβουλή που θα έδινα σε όποιον σκέφτεται να μάθει Ιαπωνικά είναι να μην κάνει δεύτερη σκέψη, να προχωρήσει γρήγορα και οργανωμένα, διότι διαθέτοντας ακόμη και λίγο χρόνο σε καθημερινή βάση μπορεί να καταφέρει πολλά.

-Εφόσον η μητρική σου γλώσσα είναι τα Ελληνικά, μπορείς να προβλέπεις τυχόν δυσκολίες των ελληνόφωνων μαθητών στην κατανόηση και την εξάσκηση αφού είναι πολύ πιθανό να τις έχεις αντιμετωπίσει και η ίδια. Υπάρχουν συγκεκριμένα tips που τους δίνεις;

-Αυτό όντως ισχύει. Όταν μαθαίνουμε μια ξένη γλώσσα τείνουμε έστω και ασυναίσθητα να τη συγκρίνουμε με τη δική μας, είτε στη γραμματική, το λεξιλόγιο ή τον τρόπο έκφρασης. Αυτό είναι κάτι το οποίο βίωσα και εγώ και ξέρω ότι το βιώνουν και οι μαθητές μου. Μέσω της προσωπικής μου εμπειρίας όταν διδασκόμουν τη γλώσσα, αλλά και της εμπειρίας μου ως καθηγήτρια, πολλές φορές μπορώ να προβλέψω δυσκολίες, λάθη ή παρανοήσεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις φροντίζω να τονίζω τη διαφορά μεταξύ των δύο γλωσσών, να δίνω κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα ή συμβουλές. Επίσης, φροντίζω να δίνω σημειώσεις ή πινακάκια για να γίνει πιο εύκολη και κατανοητή η μελέτη. Κάποιοι μαθητές ίσως να αντιμετωπίζουν δυσκολία στην απομνημόνευση του λεξιλογίου ή των ιδεογραμμάτων. Ο κάθε μαθητής έχει το δικό του σύστημα μελέτης. Πολλές φορές προσπαθώ να τους βοηθήσω εξηγώντας τους πώς τα μελετούσα εγώ ή να προτείνω διάφορους τρόπους, όπως π.χ. να γράφουν τα ιδεογράμματα σε post-it και να τα κολλάνε σε εμφανή σημεία στο σπίτι ή στο δωμάτιό τους, ώστε ακόμα κι όταν δεν διαβάζουν να τα έχουν διαρκώς στο οπτικό τους πεδίο.

-Είσαι μία από τους λίγους Έλληνες που πληρούν όλα τα κριτήρια ώστε να διδάσκουν Ιαπωνικά, τόσο χάρη στην επιτυχία σου στις εξετάσεις JLPT, όσο και στην εκπαίδευση που παρακολούθησες στην Ιαπωνία και την καθημερινή σου τριβή με αυτά. Τι συμβουλές θα έδινες σε κάποιον που θέλει να πετύχει το ίδιο;

-Σίγουρα δεν είναι εύκολο, χρειάζεται χρόνο και κόπο. Δεν μπορούμε ποτέ να πούμε ότι ξέρουμε άριστα μια γλώσσα, πόσο μάλλον μια ξένη γλώσσα. Πάντοτε υπάρχουν καινούργια πράγματα να μάθουμε. Επομένως, ακόμα και τώρα συνεχίζω να μελετάω και να ψάχνω νέους τρόπους γνώσης και διδασκαλίας. Εάν κάποιος θέλει να διδάξει Ιαπωνικά, θα του έλεγα ότι πρώτα απ’ όλα πρέπει να αγαπάει αυτό που θέλει να κάνει. Να μάθει τη γλώσσα όσο καλύτερα μπορεί και να συνεχίζει την προσπάθεια αποβλέποντας πάντα στην εξέλιξή του. Σημαντικό είναι η μετεκπαίδευση στην Ιαπωνία. Εάν δεν ζήσει κανείς στη ξένη χώρα είναι δύσκολο να μάθει να σκέπτεται και να παράγει λόγο στη γλώσσα της.

-Η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας μας βοηθά να σκεφτόμαστε με νέους τρόπους και να έχουμε διαφορετικές, φρέσκες ιδέες. Μετά από τόσα χρόνια, πώς έχουν επηρεάσει τα Ιαπωνικά τον τρόπο που σκέφτεσαι και την καθημερινότητά σου;

-Σίγουρα με έχουν επηρεάσει. Μέσω των Ιαπωνικών είχα την ευκαιρία να ζήσω στην Ιαπωνία και να μυηθώ στην κουλτούρα της. Εκεί έμαθα να μην το βάζω κάτω όταν θέτω έναν στόχο. Κάτι που έγινε αντιληπτό και από το περιβάλλον μου και με χαροποιεί ιδιαίτερα. Επίσης, έχω μάθει τη σημασία της πειθαρχίας, του σεβασμού και της αρμονίας, αρχές που χαρακτηρίζουν την ιαπωνική κουλτούρα. Μέσω της ιαπωνικής γλώσσας έχουμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε έναν σπουδαίο λαό, να διδαχθούμε από αυτόν και να υιοθετήσουμε τα καλά του στοιχεία.

-Τέλος, ποιοι είναι οι στόχοι σου για το μέλλον;

-Σίγουρα θέλω να συνεχίσω να διδάσκω. Σκοπεύω να συνεχίσω να μελετάω τη γλώσσα, αλλά και νέους τρόπους διδασκαλίας. Ελπίζω να μπορέσω να ξαναπάω στην Ιαπωνία και να μείνω εκεί ένα χρονικό διάστημα για να βελτιώσω τις γνώσεις μου όσο περισσότερο μπορώ, να γνωρίσω τη χώρα και το λαό της καλύτερα και να μυηθώ στην ιαπωνική κουλτούρα και την τέχνη, η οποία στην απλότητά της μιλάει βαθιά στην ψυχή των ανθρώπων. Σκεφθείτε τι αρμονία και γοητεία μπορούν να μεταδώσουν δυο μικρά λουλούδια στημένα με την τέχνη της Ikebana!